بوئینگ ۷۴۷

حتی اگر تابحال سوار بر هیچ هواپیمایی هم نشده باشید، حتما شما هم نام هواپیماهای بوئینگ را شنیده اید. هواپیماهایی عظیم الجثه و غول پیکر که سالهای سال است در آسمان های دنیا مشغول به پرواز هستند. در ادامه قصد داریم تا هواپیماهای غول پیکر بوئینگ ۷۴۷ را به شما معرفی کنیم.

بوئینگ ۷۴۷

از ورود هواپیمای عظیم الجثه B-747 در مسیرهای هوایی به عنوان یک انقلاب در صنعت هوایی نام برده می شود. اولین زمزمه های شنیده شده درباره هواپیمای بوئینگ B-747 مربوط به رقابت آن با هواپیمای لاکهید C-5 گالکسی است. پس از شکست طرح بوئینگ در مناقصه نیروی هوایی، مطالعات بر روی طرح هواپیماهای مسافربری آغاز شد. این طرح که هزینه های هنگفتی را در برداشت به تدریج و با مرور زمان کامل و کاملتر شد.

محاسبات بوئینگ نشان می داد که B-747 هزینه عملیاتی را به ازای هر صندلی به طرز قابل ملاحظه ای در پروازهای طولانی کاهش می دهد. سرانجام پس از متقاعد شدن مقامات بوئینگ از موفقیت احتمالی این طرح ، طراحی و ساخت B-747 در ۲۵ جولای ۱۹۶۶ رسما آغاز شد.

این اتفاق همزمان با حمایت مالی شرکت پان آمریکن و سفارش این هواپیما کلید خورد. هواپیماهای غول پیکر بوئینگ تعداد مسافرانی در حدود ۴۰۰ تا ۷۰۰ را در خود جای می دهد و در بسیاری از شرکت های هواپیمایی ایران نیز حضور دارد.

اولین نمونه از بوئینگ ۷۴۷ که به ایران وارد شد، از سری ۷۴۷ sp بود که با ورود آن به ایران در دوران شاهنشاهی، پروازهای مستقیمی بین تهران و نیویورک برقرار شد. در آن زمان این پرواز یکی از طولانی ترین پروازهای دنیا به حساب می آمد.

بوئینگ ۷۴۷ سری ۳۰۰ ماهان ایر

در گذشته شرکت های هواپیمایی بسیاری در ایران مشغول به فعالیت بودند اما درحلا حاضر تنها بوئینگ ۷۴۷ موجود در کشور که قابلیت عملیاتی نیز دارد متعلق به شرکت هواپیمایی ماهان ایر است. شرکت هواپیمایی ماهان به منظور دور زدن تحریم ها به ثبت شرکتی به نام Blue Sky در ارمنستان کرد و با خرید یک فروند از هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷، درسال ۱۳۸۸ این پرنده غول پیکر را به کشور وارد کرد.

یکی دیگر از هواپیماهایی بوئینگ ۷۴۷ که در آشیانه ماهان ایر فعالیت داشت بانام تجاری EP-MNE (B747-3B3M) شناخته می شد که دقیقا مشابه با B747-300 از طریق شرکت Blue Sky به ایران آورده شد. اما در سال ۱۳۹۴در طی حادثه ای که منجر به کنده شدن توربین پرفشار یکی از موتورهای درحین پرواز شد، این پرنده نیز زمین گیر شده و در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست.

شرکت هواپیمایی ماهان البته در اقداماتی ادامه دار چندین بار به خرید هواپیماهای بوئینگ در سری های مختلف آن پرداخت، اما همه آنها با قابلیت عملیاتی به ایران وارد نشدند. از دیگر هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ ماهان ایر می توانیم موادر زیر را نیز معرفی نماییم:

• EP-MNA-B747-422
• EP-MNB-B747-422
• EP-MNC-B747-422
• EC-JHD-B747-228B
• F-GCBD-B747-228B/SF

بوئینگ ۷۴۷ کارگو هواپیمایی قشم فارس

بوئینگ های ورودی به ایران تنها از نوع مسافربری نبودند و این هواپیما در نسخه کارگو نیز به کشور وارد شد. این نسخه این نسخه از بوئینگ های ۷۴۷ با کد ریجستری EP-FAA-B747-281F به ایران وارد شدند که تاریخ ورود آن به کشور در سال ۲۰۱۷ بود.

نسخه دیگری از بوئینگ های ۷۴۷ کارگو با کد ریجستری EP-FAB-B747-281F نیز در سال ۲۰۱۷ به کشور وارد شدند که هم اکنون تحت تملک شرکت هواپیمایی قشم فارس قرار دارد. شرکت هواپیمایی ایران ایر نیز در گذشته به استفاده از هواپیماهای بوئینگ ۷۴۷ می پرداخت، اما در حال حاضر همگی آنها زمین گیر شده و برای اهداف آموزشی یا تعمیر دیگر هواپیماها مورد استفاده قرار می گیرند.

بررسی ایمنی هواپیمای بوئینگ

انجام آزمایشات چندین هزار ساعته در تونل باد از ایمنی و کارایی بالای بوئینگ ۷۴۷ خبر می داد. پس از پایان مراحل آزمایش و آغاز مونتاژ B-747-100، در نهایت اولین پرواز بوئینگ ۷۴۷ که به خاطر ظاهر عظیم الجثه اش آن را «جمبوجت» نیز نامیدند در ۹ فوریه ۱۹۶۹ انجام شد که موفقیت این طراحی و هواپیما را تضمین کرد.

گواهینامه صلاحیت پروازی B-747 در ۳۰ دسامبر ۱۹۶۹ دریافت شد. پس از آن و در ژانویه ۱۹۷۰ مدل اولیه  B-747-100  فعالیت تجاری اش را رسما در خط هوایی پان آمریکن آغاز کرد. پيشرفت چشمگير B-747 منجر به توليد مدلهای دیگری همچون B-747-200B با وزن بالاتر٬ موتورهاي قدرتمندتر و برد پروازی طولانی تر شد.

۲۰۰B  اولين پروازش را در اكتبر ۱۹۷۰ انجام داد و بعد از آن به شركت KLM تحویل داده شد. مدلهای دیگر این هواپیما شامل نمونه باربری با نام  B-747-200F، مدل SR براي چرخه های پروازی کوتاهتر و مدل تغییر پذیر B-747C ساخته شده اند. B747 چنان جایگاهی در میان مسافران هوایی پیدا کرد كه مانند آن را كمتر كسي ديده بود.

محبوبیت این هواپیما آن چنان است که پس از ۳۶ سال همچنان مدلهای جدید این هواپیما در خط تولید قرار دارند. همچنين B-747 از اين نظر كه اولين هواپيماي پهن پيكر جهان بود به سرعت در دنیای هواپیماهای مسافربری نام آور شد. مجموع تولیدات همه انواع B-747-100/200 از جمله مدل های نظامی تا بسته شدن خط تولید ۶۴۳ فروند بود که در نوع خود بی نظیر است.

ویژگی های موتوری بوئینگ ۷۴۷

موتورهای استفاده شده در خانواده بوئینگ های ۷۴۷ به ترتیب به شرح زیر بوده اند :

• چهار موتور پرات اند ویتنی JT9D7A یا JT9D7F در B-747-100 و JT9D7R4G2 در B-747-200B
• چهار موتور رولزرویس RB-211-524D4 در B-747-200B
• چهار موتور جنرال الکتریک CF645A2 در B-747-100 و CF650E2 در B-747-200B

همچنین بیشترین سرعت های این هواپیما ۹۶۷ کیلومتر برساعت ثبت شده است که دارای کروز سرعتی ۹۰۷ کیلومتر بر ساعت است.

بوئینگ SP، مدلی سفارشی

بوئینگ ۷۴۷sp یک نسخه از هواپیمای جت هواپیمایی بوئینگ ۷۴۷ بود که برای پروازهای فوق العاده طولانی طراحی شده بود. پسوند sp که در نام این هواپیما وجود دارد به توانایی فوق العاده (Special Performance) این نوع از بوئینگ های ۷۴۷ اشاره دارد. SP به معنای “عملکرد ویژه” است. بوئینگ ۷۴۷sp در نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ به عنوان هواپیمایی طولانی تر و با صندلی هایی اضافه برای سوار کردن مسافران بیشتر طراحی شد.

عملکرد هواپیمای بوئینگ ۷۴۷

کاهش طول این هواپیما باعث کاهش مصرف سوخت این غول آمریکایی شده است که البته باید به این موضوع نیز توجه داشت که کاهش طول آن به معنی کاهش تعداد صندلی ها و تعداد مسافرانی که در این هواپیما قرار می گیرند نیز هست.

بهترین کارنامه عملیاتی این هواپیما مربوط به سال ۱۹۷۶ است که شرکت هواپیمایی آفریقای جنوبی طی ۲۳ تا ۲۴ مارس همان سال توانست فاصله ای ۱۶۵۶۰ کیلومتری را با ۵۰ مسافر از ایالت واشنگتن به کیپ تاون آفریقای جنوبی پرواز کند. رکورد جهانی پرواز بدون وقفه برای یک هواپیمای تجاری در سال ۱۹۸۹ بود که با هواپیمای Qantas 747-400 انجام شد و در حدود ۱۷۹۴۵ کیلومتر و بدون وقفه و از لندن به سیدنی بود. بوئینگ ۷۴۷sp در فروش نیز رشد و حضور چشمگیری داشت چرا که از لحاظ صرفه اقتصادی نیز در رتبه ای قابل قبول قرار دارد.

هواپیماهای بوئینگ سالیان سال در دنیا مشغول به پرواز اند و شاید از اولین هواپیماهایی است که به ایران وارد شد. نام بوئینگ در ایران به خوبی شناخته شده است و بلافاصله هواپیما و پرواز را به یاد شما می آورد. شرکت هواپیمایی ایران ایر و ماهان ایر بزرگترین مجموعه هواپیماهای بوئینگ های کشور را دارند و پرواز های خود را در کلاس های First Class، بیزینس و اکونومیک ارائه می کنند.

خوشبختانه امکان تهیه بلیط برای هواپیمای بوئینگ و کلاس های پروازی آن چند سالی است که در سایت سام تیک فراهم آمده است و فرصتی در استفاده بهینه از زمان را برای خرید بلیط هواپیما به صورت اینترنتی فراهم کرده است.