نقشه راه آهن ایران ۹۷ – راهنمای جامع مسیرهای ریلی کشور

بهترین مسیر ریلی قطارها برای رسیدن به مقصد سفر کدام است؟ برای کدام شهرهای ایران امکان سفر با قطار وجود دارد؟ در مسیر ریلی سفرمان در چه ایستگاه هایی توقف داریم؟ کدام شرکت های قطاری در مسیر مورد نظرمان فعال هستند؟

این ها همه سوالاتی هستند که در ذهن مخاطبان خرید بلیط قطار های کشور وجود دارد اما پاسخ کاملی برای آنها نیست و باید برای رسیدن به جواب، مراجع مختلفی را بررسی و از تصویر نقشه ریلی کشور یا سایت های فروش بلیط به نتیجه برسید. اما در این مقاله نگاه جامعی به جدیدترین نقشه راه آهن ایران خواهیم داشت و با پاسخی کامل به تمام این سوالات، کار را برای مسافران قطار ساده تر میکنیم.

تاریخچه خطوط ریلی و ورود قطار به ایران

قدیمی ترین مسیر ریلی کشور در سال ۱۲۲۶ شمسی و از مسیر رشت به بندرانزلی بوده است که بقایای آن همچنان در محوطه اداره کل بنادر استان گیلان وجود دارد. این مسیر ۱۲ کیلومتری حتی تا زمان حکومت رضاشاه نیز فعال و درحال استفاده بود. پس از گسترش اندک این مسیر ریلی، دومین خط راه آهن کشور نیز در زمان رضاشاه در فاصله ۹ کیلومتری بین تهران و شاه عبدالعظیم ساخته شد و آغازی برای توسعه هرچه بیشتر خطوط راه آهن در کشور شد.

درحال حاضر اما راه آهن سراسری ایران، با بیش از ۱۳ هزار کیلومتر شبکه ریلی استاندارد یکی از جامع ترین تجهیزات حمل و نقل و مسافرتی کشور بحساب می آید.

امروزه شبکه راه آهن کشور با بیش از ۱۰ هزار کیلومتر خطوط اصلی، ۳ هزار کیلومتر خطوط تجاری صنعتی ، ۱۴۸ کیلومتر خطوط برقی و ۲۰۰۰ کیلومتر مسیرهای دوخطه، مشغول به فعالیت و خدمت رسانی به هموطنان است.

نقشه راه آهن ایران

صنعت ریلی در کشور بخصوص در سال های اخیر پیشرفت بسیار زیادی داشته است. در سال ۱۳۶۱ نخستین قطار برقی در ایران راه اندازی شد که مسیر ریلی تبریز به جلفا را فراهم می کرد. راه آهن های برقی به مرور در مسیرهای دیگری نیز همچون تهران به بندرعباس، اصفهان، تبریز و یزد نیز در دست احداث قرار گرفت.

مهمترین خطوط ریلی کشور

مهمترین مسیرهای ریلی کشور که از گذشته تابحال درحال ارائه خدمات به مسافران هستند عبارتند از:

• خط ریلی تهران به بندرترکمن که در سال ۱۳۱۶ یکی از مهمترین خطوط ریلی کشور بود و بیشتری بهره برداری را داشت.
• خط ریلی تهران به بندرامام خمینی که یکی از مهمترین مسیرهای جابجایی محصولات صادراتی و وارداتی نفتی در داخل و خارج کشور بوده است.
• خط ریلی گرمسار به مشهد به طول ۸۱۲ کیلومتر که یکی از طولانی ترین مسیرهای ریلی کشور بوده و نقش مهمی در جابجایی مسافران به مقصد مشهد را دارد.
• خط ریلی قم به زرند که مرکز کشور را به کرمان متصل می کند و برای جابجایی محموله های عظیم کارخانجات بزرگ اهمیت دارد.

نقشه کامل خطوط ریلی ایران

از حدود ۱۳۴۳۷ کیلومتر مسیر ریلی موجود در کشور، خطوطی که بعد از انقلاب به بهره بداری رسیده اند دارای خصوصیات زیر اند:

• میاندشت-بندر امام با طول ۹۲ کیلومتر
• تهران-گرمسار با مسیر ۹۲۶ کیلومتر
• بافق-بندرعباس به طول ۶۳۳ کیلومتر
• تهران-آپرین با طول ۱۹۸ کیلومتر
• فریمان-سرخس ۱۷۰کیلومتر
• بادرود- میبد با طول ۲۵۴ کیلومتر
• خط ترانزیتی بندرعباس-شمال شرق به طول ۸۰۰ کیلومتر

البته خطوط دیگری نیز در مسیرهای ریلی کشور در دست احداث قرار دارند که عبارتند از:

1. راه آهن قزوین-رشت که پیچیده ترین خط ریلی به حساب می‌آید و ۱۶۵ کیلومتر طول دارد.
2. خط ریلی رشت به انزلی و آستارا
3. مسیر ریلی کرمانشاه
4. خط راه آهن اردبیل
5. سریع السیر شدن خط تهران-اصفهان
6. خط ریلی اصفهان-شیراز
7. مسیر کرمان-زاهدان

محورهای اصلی روی نقشه راه آهن ایران-مسیرهای ریلی ایران

اگر تهران را مبدا مسیرهای خطوط راه آهن در نظر بگیرید بطور کلی شبکه ریلی کشور در سه محور اصلی فعالیت می کند. این سه محور اصلی شامل شمال-خراسان، آذربایجان و شرق-جنوب‌شرق خواهد بود. گسترده ترین محور راه آهن همان محور جنوب است که با بیش از ۲۰۰ ایستگاه شما را به بیشتر مقاصد جنوبی، شرقی و غربی کشور خواهد رساند. کوتاه ترین محور نیز محور آذربایجان با چیزی در حدود ۷۰ ایستگاه است که شما را به مناطق شمال غربی کشور میرساند.

حالا با توجه به این سه محور و جهت جغرافیایی آن می توانید تصمیم بگیرید که برای سفر به شهر مقصدتان از کدام محور و چه قطارهایی می توانید استفاده کنید. در ادامه با پرداختن به هرکدام از این سه محور اصلی کشور، مسیرهای دسترسی و برخی ایستگاه های مهم آنها را بررسی میکنیم.

نقشه راه آهن محورهای شمال و خراسان

این محور ریلی فعال برای بخش شمال و شمال شرق کشور را می توان پرتردد ترین مسیر، با توجه به تعداد نه چندان زیاد ایستگاه های آن دانست. اصلی ترین دلیل تردد کثیر و بعلاوه استقبال بی نظیر از بلیط قطار تهران مشهد در این مسیر، تراکم جمعیت این دو شهر و همچنین مواصلاتی بودن این محور از دروازه تهران به سایر محورهای ریلی کشور است.

مسیر اصلی این محور شما را از مبدا تهران به شهر توریستی-زیارتی مشهد می رساند. در این مسیر، اصلی ترین ایستگاه هایی که در آنها توقف خواهید داشت ایستگاه های ورامین، گرمسار، سمنان، شاهرود، دامغان، جاجرم، اسفراین، نقاب، نیشابور، کاشمر و فریمان خواهد بود.

محور اصلی خراسان-شمال، شما را در دو نقطه به دو مسیر ریلی فرعی متصل می کند. از ایستگاه گرمسار قطارهایی که با مقصد گرگان در حرکت هستند وارد خط جدیدی به سمت این مقصد می شوند. قطارهای گرگان بعد از گرمسار، به سمت فیروزکوه، ورسک، سوادکوه، پل سفید، قائم شهر، ساری و بهشهر ادامه مسیر داده تا در نهایت پس از ۲۷ ایستگاه به شهر شمالی گرگان برسند. سایر ایستگاه های فرعی این مسیر نیز شما را به شهرهای مرزی و بندری شمال شرق کشور متصل خواهند کرد.

این محور راه آهن سراسری کشورمان را می توان زیباترین مسیر ریلی کشور دانست که شما را از دل جنگل های شمالی و کوهستانی عبور میدهد. زیبایی های این مسیر را در مقاله‌ی بهترین مسیرهای قطار کشور بهتر بشناسید. نقشه کامل این مسیر قطار را در تصویر زیر با معرفی تمامی ایستگاه ها مشاهده می کنید.

نقشه راه آهن مسیر ریلی محور آذربایجان

خط تهران-زنجان در ادامه شما را به مراغه و تبریز خواهد رساند. مسیری که زیبایی‌هایش کمتر از قطار تهران ساری نیست. این محور مواصلاتی ریلی نزدیک به ۷۰ ایستگاه دارد و در آخرین ایستگاه آهن به جلفا و ایستگاه های مرزی کشور خواهید رسید. عمده بلیط های قطاری که از این محور رزرو می‌شوند برای مسیرهای تهران به قزوین، تهران به زنجان، تهران به مراغه و تهران به تبریز است که پرتردد ترین و پرجمعیت ترین شهرهای شمال غربی کشور بحساب می‌آیند.

محور شمال غربی کشور یعنی محور آذربایجان، در دو ایستگاه مراغه و صوفیان به دو خط فرعی متصل می شود. این دو خط برای مقاصد میاندوآب و جلفا جدا شده اند. قطارهای جداگانه ای برای مسافران عزیزی که قصد سفر به این مقاصد را دارند نیز فراهم است. لیست کامل ایستگاه های این محور از قطارها را می توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.

بزرگترین محور ریلی کشور، خطوط راه آهن محور جنوب، شرق و غرب

نزدیک به ۳۰۰ ایستگاه قطار، در بزرگترین محور ریلی کشور میزبان مسافران از جای جای کشورمان هستند. محور جنوبی قطارهای ایران، از تهران شما را به هفت محور فرعی در شبکه راه آهن کشور متصل خواهد کرد. هفت محور فرعی در نیمه جنوبی کشور، محورهای اصفهان، غرب، شیراز، یزد، شرق، جنوب شرق و بندرعباس هستند. در جدول زیر میتوانید با مهمترین ایستگاه های هریک از این هفت محور آشنا شوید.

با توجه به این جدول و شناختی که مسافران از منطقه‌ی مد نظر برای سفر دارند، به راحتی میتوانند بلیط قطار دلخواه را انتخاب کنند. دقت داشته باشید که هنگام رزرو بلیط قطار در سایت سامتیک در صورتی که از وجود ایستگاه قطار در مقصدتان مطمئن هستید کافیست نام مبدا و مقصد را در بخش جستجو وارد کنید و به راحتی بلیط های موجود را در اختیار داشته باشید. اگر هم قصد دارید با سفر به یک از مناطق نام برده سفری ماجراجویانه داشته باشید با دانلود نقشه‌ی خطوط راه آهن، به راحتی با تمامی ایستگاه های موجود در محور های راه آهن سراسری آشنا شوید.

در نهایت این را در نظر داشته باشید که هر سه محور اصلی از خطوط ریلی کشور از طریق ایستگاه های اصلی و البته تهران به هم متصل می شوند. برای مثال مسافرانی که قصد سفر از شیراز به مشهد را داشته باشند به صورت پیشفرض از مسیر اصفهان و تهران به محور خراسان وارد خواهند شد اما اگر تمایل داشته باشند با کمی طولانی کردن مسیر از سفر با قطار نیز لذت ببرند می توانند با تهیه بلیط قطار اصفهان و تغییر قطار به سمت طبس، ادامه راه را از دل کویر های شنی به سمت مشهد دنبال کنند.

شرکت های قطاری فعال در راه آهن سراسری ایران

شرکت های قطاری کشور با توجه به حجم مسافران در مسیرهای مختلف خدمات متفاوتی دارند. نمونه بارز این موضوع مسیر تهران مشهد است که یکی از شلوغ ترین و پر مسافرترین مسیرهای قطار کشور بحساب می‌آید. هنگام خرید بلیط قطار برای این مسیر با انواع و اقسام قطارها، با ویژگی ها و خدمات مختلف مواجه خواهید شد که کار انتخاب بلیط را برای شما دشوار خواهد کرد.

درصورتی که برای اولین بار قصد سفر با قطار در یک مسیر ریلی را نیز داشته باشید بهتر است درمورد تمامی قطارهای فعال در آن اطلاعات کسب کنید. ممکن است در یک بازه زمانی بلیطی را خریداری کنید اما از کیفیت خدمات ارائه شده قطار راضی نباشید و بعدا متوجه فعالیت سایر شرکت های قطار در آن مسیر شوید. در ادامه با معرفی مبدا و مقصدهای سه محور ریلی اصلی کشور، مهمترین شرکت های قطار فعال در آنها را نیز عنوان کرده ایم تا پیش از حضور در ایستگاه راه آهن قطار و خدماتی که دریافت میکنید را بشناسید.

اگر با شرکت های قطار عنوان شده آشنایی ندارید به صفحه‌ی معرفی شرکت های قطاری کشور بزنید با خدمات و امکانات هریک از آنها آشنا شوید. قطارهای کوپه ای، سالنی و اتوبوسی هرکدام ویژگی هایی دارند که به تجربه بهتر یک سفر به شما کمک خواهند کرد.
تجربه سفر شما در هریک از این مسیرها و اطلاعاتی که درباره مسیر ریلی و قطار سفرتان کسب کرده اید به تجربه بهتر سایر مسافران سامتیک نیز کمک خواهد کرد. مشتاقانه منتظر شنیدن تجربیات سفر شما با قطار هستیم.