پارک های ملی ایران – گنجینه های طبیعی کشور را بشناسید!

وقتی صحبت از پارک ملی به میان می آید احتمالا اولین تصاویری که در ذهنمان به وجود می آید تصاویری از جنگل های سرسبز است. یا ممکن است تصویری از پارک های شهری به ذهن خطور کند. خوب البته به همین سادگی هم نیست. لازم است بدانید که پارک های ملی در واقع محلی برای زندگی گونه های حیوانی و گیاهی متنوع هستند. این محل می تواند منطقه ای کوهستانی یا جنگلی باشد. هدف از ایجاد این محیط های حفاظت شده و حراست از آن ها کمک به حفظ تنوع گونه ها و نگهداری از اکوسیستم های گیاهی و جانوری است. تعریف سازمان حفاظت محیط نیز به این شرح است:

پارک ملی به محدوده ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل، مرتع، بیشه های طبیعی، اراضی جنگلی، دشت، آب و کوهستان اطلاق می شود که نمایانگر نمونه های برجسته ای از مظاهر طبیعی باشد و به منظور حفظ همیشگی وضع زندگی و طبیعی آن و همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشد رستنی ها در شرایط کاملا طبیعی تحت حفاظت قرار می گیرد.

داستان پارک های ملی ایران از کجا شروع شد؟

سال ۱۳۵۰ بود که ایران با عضویت در اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت به جمع کشورهای حامی طبیعت پیوست. در پی این اقدام شناسایی مناطق مختلف شروع شد و تا پایان سال ۱۳۵۵ حدود ۱۳ منطقه به عنوان پارک ملی معرفی شد. بعدها در سال ۱۳۷۰ با انجام تحقیقات بیشتر تعداد این اکوسیستم های حفاظت شده به ۱۹ عدد رسید.

در حال حاضر ۲۴ پارک ملی در سراسر کشور وجود دارد که هرکدام زیبایی ها و جاذبه های مخصوص به خود را دارند و می توانند بهانه ای دوست داشتنی برای سفر باشند. در ابتدا این ۲۴ پارک ملی را معرفی می کنیم و سپس اطلاعاتی در مورد مهمترین پارک های ملی کشور ارائه می دهیم.

جدول معرفی پارک های ملی ایران

آمارهای مختلفی و پراکنده ای در مورد تعداد پارک های ملی ایران وجود دارد. ما در این جدول سعی کردیم صحیح ترین اطلاعات ممکن را در اختیارتان قرار دهیم. طبق آمار ما در حال حاضر حدود ۲۴ پارک ملی در ایران وجود دارد.

زیباترین و مهمترین پارک های ملی ایران

از میان این پارک های ملی برخی معروف تر و پراهمیت تر هستند. البته پارک های ملی از اهمیت استراتژیکی بسیاری برخوردار هستند و نقشی اساسی در حفظ محیط زیست دارند، اما در این مطلب ۵ مورد از مهمترین و زیباترین پارک های ملی را معرفی می کنیم. پارک هایی که می توانند به تنهایی بهانه ای برای سفر به نقاط مختلف کشور باشند.

پارک ملی دریاچه ارومیه در استان آذربایجان غربی

پارک ملی دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین و مهمترین پارکهای ملی کشور است. در دریاچه ارومیه ۱۲۰ جزیره کوچک قرار گرفته که هر کدام جزئی از منطقه حفاظت شده هستند. این منطقه در سال ۱۳۵۴ به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد. برخی معتقدند پارک ملی دریاچه ارومیه در کنار مرداب انزلی از زیباترین اکوسیستم های طبیعی و جانوری کشور است. در ادامه بعضی از گونه های جانوری و گیاهی این منطقه را معرفی می کنیم.

• گونه های گیاهی دریاچه ارومیه: شنبلیله وحشی – شنگ – شیرخشت – علف شور – فرفیون – گندمیان – گوجه وحشی
• گونه های جانوری دریاچه ارومیه: پلنگ ایرانی – قوچ – گوزن زرد ایرانی – فلامینگو – میش ارمنی – پلیکان سفید – کاکایی

پارک ملی بختگان در شهرستان نی ریز

این منطقه در ۷۰ کیلومتری غرب نی ریز قرار دارد. این منطقه در سال ۱۳۵۷ به عنوان منطقه حیات وحش معرفی شد، اما سال ۱۳۷۴ بود که به عنوان پارک ملی بختگان به رسمیت شناخته شد. این منطقه شامل دریاچه های بختگان و تالاب ها، دشت ها و کوهستان های بین دریاچه های بختگان و طشک، و مناطق کوهستانی جنوب دریاچه بختگان است. در این منطقه علاوه بر تنوع مناظر طبیعی شگفت انگیز با آثار تاریخی همچون کاروانسرای شاه عباسی نیز رو به رو خواهید شد. در ادامه تنها بخشی از گونه های جانوری و گیاهی این منطقه را برایتان شرح داده ایم. بسیاری از گونه های موجود در این منطقه ذکر نشده اند.

• گونه های گیاهی بختگان: آویشن – بادام کوهی – جلبک ها – کاکوتی – بنه – باریجه – تنگس – قیج – گز و نی – پسته وحشی
• گونه های جانوری بختگان: آهوی ایرانی – پلنگ – روباه – شغال – کفتار – گرگ و گربه وحشی – بحری – بلدرچین – پرستو – عقاب ها

پارک ملی گلستان در استان گلستان

پارک ملی گلستان را می توان مشهورترین و قدیمی ترین پارک ملی ایران به حساب آورد. اولین برنامه های حفاظتی این منطقه در سال ۱۳۳۶ شروع شد. پارک ملی گلستان نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان شاخص است. این منطقه در لیست ۵۰ ذخیره گاه بیوسفری جهان در یونسکو ثبت شده است. وسعت این پارک ملی به حدی زیاد است که قسمت هایی از آن در استان سمنان قرار گرفته، اما بیشتر مساحت این پارک ملی در استان گلستان قرار دارد. در این منطقه با ارتفاعات، چشمه ها، رودها و تالاب های بسیار زیبایی رو به رو خواهید شد. در ادامه به برخی از گونه های گیاهی و جانوری استان گلستان اشاره می کنیم.

• گونه های گیاهی پارک ملی گلستان: ارس، افرا، درخت آزاد، آلوچه، ازگیل، زرشک، اناروحشی، اوری، انجیلی و بسیاری از گونه های دیگر.
• گونه های جانوری پارک ملی گلستان: پلنگ، تشی، خرس قهوه ای، راسو، روباه، بلبل، بلدرچین، تیهو، توکای باغی و بسیاری از گونه های دیگر.

پارک ملی لار در فاصله بین تهران و مازندران

یکی دیگر از مشهورترین پارکهای ملی کشور پارک ملی لار است. پارک لار در دامنه جنوبی رشته کوه ههای البرز قرار دارد. پارک ملی لار توسط ارتفاعات و کوه ها محاصره شده و به همین دلیل دارای شرایط جوی ثابتی است. دریاچه لار که سد لار نیز بر مسیر آن ساخته شده بخش عظیمی از این اکوسیستم را تشکیل می دهد.

پارک لار در سال ۱۳۵۴ به عنوان پارک ملی شناخته شد و در سال ۱۳۷۰ نیز به منطقه ای شکار ممنوع تبدیل شد. این منطقه از پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوعی برخوردار است و به همین دلیل به عنوان یکی از پارک های ملی مهم کشور شناخته می شود. در ادامه نیز به معرفی برخی از گونه های گیاهی و جانوری می پردازیم.

•  گونه های گیاهی پارک ملی لار: آلاله، آویشن، استبرق، ارس، بابونه، باریجه، بارهنگ، سریش، شکر تیغال، چای کوهی، بومادران و بسیاری از گونه های دیگر.
• گونه های جانوری پارک ملی لار: پازن، پلنگ ایرانی، خارپشت، خرگوش، خرس قهوه ای، راسو، کرکس، باکلان، درنا، دلیجه، جغد تالابی و بسیاری از گونه های دیگر جانوری.

در این مطلب توانستیم برخی از مهمترین پارک های ملی را معرفی کرده و ویژگی های هرکدام را به طور منحصر تعریف کنیم. به زودی در این مقاله اطلاعاتی درباره دیگر پارک های ملی کشور اضافه خواهیم کرد.