سرعت قطار در ایران و مقایسه با سریع ترین قطارهای جهان

وضعیت سرعت قطارهای ایران به چه شکل است؟ وضعیت سرعت قطارهای سریع السیر خارجی چطور؟ می توانیم با اعتماد به نفس کامل بگوییم که وضعیت سرعت قطار در ایران بسیار بد است. در این مقاله قرار است به طور کامل در مورد سرعت قطار در ایران و مقایسه آن با قطارهای پرسرعت دیگر کشورهای جهان توضیح دهیم. با ما در این مقاله جذاب همراه باشید. عناوینی که در این مقاله به بررسی آن می پردازیم به شرح زیر است:

• سرعت قطار در ایران چقدر است؟
• چه چیزی باعث شده سرعت قطار در ایران کم باشد؟
• قرار نیست هیچ اتفاقی بیفتد؟
• پروژه های قطار سریع السیر در ایران چه سرنوشتی دارند؟
• مقایسه سرعت قطارهای ایران با سریع ترین قطارهای جهان

سرعت قطار در ایران چقدر است؟

سرعت قطار در ایران نسبت به استاندارد جهانی (که البته عدد دقیق و مشخصی در این رابطه وجود ندارد) در وضعیت خوبی قرار ندارد. در حال حاضر اکثریت قطارهای ایران با سرعتی در حدود ۱۰۰ کیلومتر است. در قطارهای معمولی ایران سرعت قطار از مرز ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت گذر نمی کند. البته اخیرا گفته می شود که قطار غدیر می تواند با سرعتی در حدود ۱۳۰ الی ۱۴۰ کیلومتر نیز حرکت کند، اما نمی توان این قطار را به عنوان یک قطار تندرو شناخت.

در مورد قطار تندرو وضعیت کمی متفاوت است، اما تاکید می کنیم که فقط کمی متفاوت. در حال حاضر تنها قطار سریع السیر کشور قطار پردیس است. این قطار یک قطار اتوبوسی (سالنی) ۴ ستاره است که البته نسبت به دیگر قطارهای اتوبوسی کشور وضعیت بسیار بهتری دارد. سرعت قطار پردیس ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت است، اما در برخی موارد این سرعت به حدود ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت نیز می رسد.

برای تصور بهتر سرعت این قطار می توانیم به این نکته اشاره کنیم که قطار پردیس این امکان را دارد که در زمانی ۸ ساعته مسیر قطار تهران مشهد را که طولی ۹۰۰ کیلومتری دارد طی کند. البته علت اینکه قطار پردیس با چنین سرعتی زودتر به مقصد نمی رسد توقف هایی است که باید در مسیر داشته باشد، اما در مجموع این قطار قادر است ۴ ساعت زودتر از قطارهای معمولی مسیر تهران مشهد را طی کند.

چه چیزی باعث شده سرعت قطار در ایران بسیار کم باشد؟

به چند دلیل ایران در زمینه بهره برداری از قطارهای سریع السیر بسیار ضعیف عمل کرده است:

• استفاده از قطارهای سریع السیر نیازمند ساختار مناسب است. مسیر ریلی بهینه سازی شده برای قطارهای سریع السیر تنها یکی از این زیرساخت هاست.
• تهیه قطارهای سریع السیر و ایجاد زیر ساخت های لازم نیازمند دانش و هزینه بسیار بالایی است و متاسفانه در هیچکدام از این دو مورد فعالیت چشمگیری رخ نداده است. فعالیت های تحقیقاتی در زمینه توسعه قطارهای سریع السیر نیز انجام نمی شود.
• در بسیاری از مسیرهای ریلی کشور به دلیل نبود صرفه اقتصادی هیچگونه سرمایه گذاری در این زمینه توسط نهادهای دولتی و غیر دولتی صورت نمی گیرد.

قرار نیست هیچ اتفاقی بیفتد؟

خودتان چه فکری می کنید؟ زود قضاوت نکنید! سال ۹۰ بود که اخباری در مورد راه اندازی قطارهای مغناطیسی منتشر شد. اعلام شده بود که این قطارها قابلیت حرکت با سرعتی بیش از ۳۵۰ کیلومتر را خواهند داشت و مسیر ۱۲ ساعته تهران مشهد را به حدود ۳ ساعته کاهش خواهند داد. اما مدتی بعد اعلام شد که خرید بلیط قطار از قطارهای مغناطیسی به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی از دستور کار خارج شده اند. اما باز هم بهتر است زود قضاوت نکنید!

بعد از طرح قطارهای مغناطیسی صحبت از قطارهای برقی به میان آمد. قطارهای برقی سریع السیری که امکان حرکت با سرعت ۲۵۰ الی ۳۰۰ کیلومتر بر سرعت را فراهم می کنند. آذر ماه ۹۷ بود که وزیر راه و شهرسازی از انعقاد قراردادهای قطار برقی تهران مشهد سخن گفت. وی به این مسئله اشاره کرد که تامین مالی این پروژه از طریق فاینانس انجام شده و علمیات اجرایی آن در حال پیگیری است. گفته می شود این قطار قادر است مسیر تهران مشهد را در ۵ ساعت طی کند. البته همچنان برای قضاوت زود است اما با اجرایی شدن این پروژه می توانیم شاهد تحولی در زمینه سرعت قطار در ایران باشیم.

قطار سریع السیر تهران اصفهان – پروژه دیگری برای حرکت در مسیر تحول

اما دیگر خبری که در زمینه قطارهای سریع السیر منتشر شد و به واقع لذت بخش بود خبر راه اندازی قطار سریع السیر تهران اصفهان بود. طبق آخرین اخبار ۷۰ درصد از فرآیند راه اندازی این قطار عملیاتی شده است، اما زمان راه اندازی آن قطعا پیش از سال ۱۴۰۰ نخواهد بود. این قطار می تواند مسیر ۵۰۰ کیلومتری را در ۲ ساعت طی کند. با وجود آگاهی از این مسیر قطار سریع السیر می توانیم امیدوار باشیم که سرعت قطار در ایران به وضعیتی در خور و قابل قبول تبدیل شود.

مقایسه سرعت قطارهای ایران با سریع ترین قطارهای جهان

در حال حاضر شاید بتوان میانگین سرعت قطار در کشورهای توسعه یافته را چیزی در حدود ۳۰۰ کیلومتر دانست. در برخی از کشورهای جهان سرعت قطارها حتی تا ۵۰۰ کیلومتر بر ساعت افزایش یافته اند و این به معنای پیشرفتی چشمگیر در توسعه حمل و نقل عمومی در این کشورهاست. با توجه به این موارد می توان سرعت قطارهای ایران را به اندازه یک سوم میانگین جهانی آن دانست.

در زمینه قطارهای سریع السیر در تمام جهان کشور چین را می توان در صدر دانست. کشورهای ژاپن، ایتالیا، اسپانیا، آلمان، کره جنوبی، انگلستان، فرانسه و حتی عربستان سعودی از دیگر کشورهایی هستند که در زمینه قطارهای سریع السیر اقدامات خوبی انجام داده اند.

البته در حال حاضر قطار مگلو به عنوان سریع ترین قطار جهان قادر است با سرعت ۴۳۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کند، اما ژاپن نیز در حال تست قطارهای خود با سرعت بیش از ۵۰۰ کیلومتر است. دومین قطار سریع جهان نیز که سرعتی ۴۰۰ کیلومتری دارد محصول چین است. پرسرعت ترین قطار ژاپن نیز با سرعت ۳۶۰ کیلومتر بر ساعت در رده سومین قطار پرسرعت دنیا قرار دارد.

فرض کنید چنین قطارهایی در کشور ما وجود داشتند و مورد استفاده قرار می گرفتند. در این صورت مسیری مانند مسیر تهران مشهد که در حال حاضر در مدت زمان ۱۲ ساعته طی می شود به سفری ۲ ساعته تبدیل می شد.

حتی کشوری مانند عربستان سعودی که امروزه در زمینه های مختلفی در حال پیشرفت است در حال حاضر از قطار سریع السیر حرمین استفاده می کند که این قطار با سرعت ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت مسیر مکه تا مدینه را در ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه طی می کند.

آنچه مشخص است این است که تا زمانی که پروژه های قطارهای سریع السیر به بهره برداری نرسند نمی توانیم دل خوشی از سرعت قطار در ایران داشته باشیم و وعده های راه اندازی قطارهای سریع السیر تا زمان افتتاح در حد امید و آرزو باقی خواهند ماند.